Lukas 15:1-3,11-32

 Ang Santos nga Ebanghelyo sumala ni San Lukas 15:1-3,11-32 (Sat. Mar. 11, 2023)

Usa niana ka higayon may daghang mga kobrador sa buhis ug mga makasasala nga miadto kang Jesus aron pagpamati Kaniya. Unya ang mga Pariseo ug ang mga magtutudlo sa Balaod nagbagulbol nga nag-ingon, “Kining tawhana nag-abiabi sa mga makasasala ug nakigsalo pa gani kanila sa pagpangaon !” Tungod niini misugilon kanila si Jesus ug usa ka sambingay : Ug mipadayon si Jesus sa pag-ingon, “Dihay usa ka tawo nga may duha ka anak nga lalaki. Usa ka adlaw niana, ang manghod miingon sa iyang amahan, ‘Tay, hatagi na ako sa akong bahin sa katigayonan.’ Busa gibahin sa amahan ang iyang katigayonan tali sa duha niya ka anak. Tapos sa pipila ka adlaw, gibaligya sa manghod ang iyang bahin ug milangyaw siya sa layong dapit diin giusik-usikan niya ang iyang salapi sa mga kahilayan, hangtod nga nahurot ang tanan. Unya miabot ang usa ka dakong gutom niadtong dapita ug nahimo siyang walay nahot. Busa mialagad na lang siya sa usa sa mga lumolupyo niadtong dapita ug gipadala siya ngadto sa uma aron pag-atiman sa mga baboy. Tungod sa kagutom, buot na lang unta siyang mokaon sa bunga sa kahoy nga gilawog ngadto sa mga baboy tungod kay walay mihatag kaniya. Sa kataposan, nakaamgo siya sa dako niyang sayop ug miingon siya, ‘Nagsobra ang pagkaon sa mga sinuholan sa akong amahan, samtang ako ania hapit na mamatay sa kagutom ! Busa mopauli ako ngadto sa akong amahan ug sultihan ko siya, “Tay, nakasala ako sa Dios ug kanimo. Dili na ako angayng ilhon nga imong anak. Isipa na lang ako nga usa sa imong mga sinuholan.”’ Busa milakaw siya ug mipauli ngadto sa iyang amahan. “Apan layo pa gani kaayo siya sa ilang balay, nakakita na ang iyang amahan kaniya. Naluoy siya sa iyang anak ug midagan aron pagtagbo kaniya ug unya migakos ug mihalok kaniya. Unya miingon ang anak ngadto sa amahan, ‘Tay, nakasala ako sa Dios ug kanimo. Dili na ako angayng ilhon nga imong anak.’ Apan ang amahan mitawag sa iyang mga sulugoon. ‘Dali !’ miingon siya, ‘Dad-a ngari ang labing maanindot nga bisti ug isul-ob kaniya. Sul-obi usab ug singsing ang iyang tudlo ug sapatosi siya ! Ug kuhaa ang pinatambok nga nating baka ug ihawa kay magkombira kita ! Kay kining akong anak namatay na apan karon nabuhi. Nawala siya apan karon nakit-an na.’ Busa gisugdan nila ang kombira. “Niining higayona, didto sa uma ang anak nga magulang. Sa iya nang pagpauli ug sa diha nga duol na siya sa balay, nabati niya ang honi ug ang panagsayaw. Busa iyang gitawag ang usa sa mga sulugoon ug iyang gipangutana, ‘Nag-unsa man kamo diha ?’ Mitubag ang sulugoon, ‘Ang imong manghod mipauli na ug gipaihaw sa imong amahan ang pinatambok nga nating baka tungod kay nahiuli man nga maayog lawas ang imong igsoon.’ Nasuko ang magulang ug wala mosulod sa balay. Busa migula ang iyang amahan ug gialam-alaman siya aron mosulod. Apan mitubag siya, ‘Tay, hunahunaa ra gud. Sulod sa daghang mga tuig nag-alagad ako kanimo ingon sa usa ka ulipon ug wala gayod ako makasupak sa imong mga sugo. Apan unsa may imong gihatag kanako ? Wala gayod ! Bisag nati nga kanding na lang unta aron maglipay ako uban sa akong mga higala ! Apan kanang imong anak nag-usik-usik sa tanan mong katigayonan uban sa mga daotang babaye ug sa iyang paghiuli imo hinuong giihawan sa pinatambok nga nating baka !’ Ang amahan mitubag, ‘Anak, ikaw kanunay nga uban kanako ug imo ang tanan kong katigayonan. Apan kinahanglan gayod nga magkombira ug maglipay kita kay ang imong igsoon namatay ug karon nabuhi. Nawala siya ug karon nakaplagan na.’”

Pamalandong :

UNSANG PAGTULON-ANA ANG ATONG MAKUTLO NIINING MAONG SAMBINGAYA ?

Human basaha sa katekista ang sambingay sa Mausikong Anak, gipangutana niya ang mga estudyante : “Sa katapusan sa maong estorya, kinsa man ang makalulooy ?” Unya, usa ka bata ang mitubag, “Mam, ang labing makalulooy mao ang nating baka kay naihaw siya !” 

Ang mga magtutudlo sa Balaod ug mga Pariseo nagbagulbol sa dihang ilang nakita si Jesus nga nakig-uban sa mga tawong giisip sa katilingban nga makasasala. Para kanila, dili sakto nga ang usa ka Magtutudlo makig-uban sa mga tawong salawayon. Tungod niini, gisaysay ni Jesus ang usa ka sambingay aron ipakita kanila nga adunay problema sa ilang pagkaila sa Dios. Gusto Niyang ipasabot kanila nga ang Dios dili usa ka masuk-anong Huwes nga manghimaraot sa mga makasasala kondili usa ka mahigugmaong Amahan nga andam magpasaylo ug naglantaw sa kaluwasan sa tanan. Aron masabtan pag-ayo ang punto ni Jesus, atong sulayan pag-ila ang tulo ka persona sa maong sambingay ug atong tan-awon kon unsay ilang kalambigitan sa atong tagsatagsa ka kinabuhi. Una, anaa ang kamanghurang anak. Klaro kaayo nga wala siya makontento sa balay sa iyang amahan. Sa walay pagpaabot nga ang iyang amahan maluya o mamatay, nangayo siya sa iyang bahin sa kabtangan sa pamilya, usa ka butang nga maisip gayod nga insulto sa ilang kultura ug panahon. Tabla ra nga iyang giingnan ang iyang amahan, “Para kanako, patay kana !” Ang mga batid sa Bibliya nagpasabot nga kining manghod nga anak diskuntento sa Hudiyong pamaagi nga naghatag og daghang pribilihiyo sa kinamagwangang anak nga lalaki. Kining pagpangayo og una sa iyang bahin usa ka inantigong buhat sa manghod nga anak. Naghunahuna siya nga kining bahandi nga iyang madawat mapahimuslan niya sa iyang gusto ug walay magbuot kaniya. Apan, sa kaulahian, nakaamgo ra gihapon siya nga adunay katapusan sa pagpahimulos. Ang bisyosong kinabuhi nakahurot sa iyang bahandi. Sa dihang nawala na ang iyang kwarta, nawala na usab ang iyang mga higala. Aron mabuhi, nangita siyag trabaho ug walay laing nakuha gawas sa pag-atiman sa mga baboy, nga giisip nga pinakaubos nga trabaho sa usa ka Hudiyo. Kini naghulagway lamang sa malisod nga nahiaguman sa anak nga nagmausikon. Sa dihang siya nakaamgo, nahinumduman niya ang kanindot sa balay sa iyang amahan nga iyang gibiyaan, ug dihadiha, nakahukom siya sa pagbalik aron magpakilooy ug mangayog pasaylo. Kining kamanghurang anak naghulagway sa tanang mga makasasala. Sa pagbuhat og daotan, gihugawan sa tawo ang iyang hulagway isip anak sa Dios ug gibutang sa peligro ang iyang pagkamanununod sa gingharian sa langit. Ang makasasala wala malipay sa iyang relasyon uban sa Dios ug mangitag kalipayon sa mga materyal nga butang. Ang sala usa ka desisyon sa pagbiya sa Dios ug pag-isip nga diosdios sa mga butang kalibotanon. Ang sala nagpasalig og kinabuhi nga puno sa kanindot, kalipay ug katagbawan, pero ang makasasala makaamgo ra nga kini dili tinuod. Sa pagpakasala, ang tawo mahimong magul-anon ug maulawan, magpuyo siyag kinabuhi nga walay kahulogan, ug mahimulag siya sa mga tawong iyang gimahal. Ang Maayong Balita mao kini : Bisan pag unsa kalawom ang gihagbongan sa tawo pinaagi sa pagpakasala, aduna gihapoy gamay nga tingog nga mosangpit kaniya ug modapit kaniya pagbalik ngadto sa balay sa Dios nga iyang amahan, diin niya masinati ang tinuod nga kagawasan ug kalipay.

Ikaduha, anaa ang mahigugmaong amahan. Aduna siyay gahum ug katungod nga mobalibad, pero gihatag niya ang gipangayo sa iyang walay batasang anak (labing siguro uban sa dakong kasubo). Ang amahan nahigugma pag-ayo sa iyang anak ug gusto niya nga magmalipayon ang iyang anak ug magpabilin uban kaniya aron kini mapanalipdan. Pero, dili niya gustong ipamugos ang iyang gugma. Nasayod siya nga ang tinuod nga gugma gawasnon. Samtang giusikan sa iyang anak ang bahandi nga iyang gihagoan, ang amahan naghuwat kanunay sa iyang pagbalik. Sulod sa daghang mga oras ug adlaw, didto siya sa gawas sa iyang balay nagpaabot nga ang iyang anak mobalik. Ug sa dihang nakita niya ang anak nga nagsingabot, nitindog siya ug nidagan pagtagbo niini. (Usa kini ka lihok nga dili gayod buhaton sa usa ka amahan nga Hudiyo). Sa iyang dakong kaipay, wala na hunahunaa sa amahan ang iyang garbo ug estado. Gikalimtan na niya ang labad sa ulo ug dakong kaulawan nga gihatag sa iyang anak kaniya. Ang anak nag-andam na’g unsay iyang isulti : “Amahan ko, nakasala ako batok sa langit ug kanimo. Dili na ako angay nga tawgon nga imong anak ; isipa na lang ako nga usa sa imong mga ulipon.” Nasayod siya nga siya usa ka dakong makasasala, ug nga ang kalooy sa amahan ra gayod maoy iyang paglaom. Pero, ang amahan sa maong anak wala na maminaw sa iyang gipanulti. Wala na niya kinahanglana ang mga pulong ug mga pagpasabot. Ang amahan nakasabot na sa kasakit ug kaulawan nga nasinati sa iyang anak nga nagpakasala. Ug tungod niini, iyang gihatag pagbalik ang dignidad sa iyang anak pinaagi sa pagpasul-ob kaniya og nindot nga bisti (simbolo sa iyang dungog), singsing (simbolo sa awtoridad), ug sandalyas (simbolo sa pagkagawasnon). Gipaihaw dayon niya ang nating baka aron ipakita ang dakong kalipay sa pagbalik sa iyang nawalang anak. Kining amahan sa mausikong anak maoy hulagway sa Dios nga gusto ni Jesus nga atong huptan. Ang Dios usa ka maloloy-ong Amahan, nga nahigugma kanatong tanan haloyo sa atong pagkamasalaypon.  Gusto sa Dios nga kita mosanong sa Iyang makaluwas nga pagdapit, apan dili Niya ipamugos ang Iyang kaugalingon ngari kanato. Gawasnon kita nga higugmaon ang Dios o talikdan Siya. Sama sa amahan sa mausikong anak, ang Dios puno sa pailob sa pagbalik sa iyang mga anak nga nangawala. Magdagan siya nga motagbo kanato. Magsaulog siya ug magkumbira kon kita mobalik sa iyang kiliran. Subo kaayo nga daghan kanato wala pa makaila niining klaseha sa Dios.

Sa katapusan, anaa ang magulang nga anak. Mapasigarbohon siya nga wala gayod makasala sama sa iyang manghod. Matinud-anon siyang nag-alagad sa iyang amahan ug nagtoo nga angay gayod siyang gantihan ug daygon sa iyang pagkasiya. Gahunahuna siya nga siya gayod ang modelo sa buotan nga anak. Apan, sa pagkatinuod, nagkulang siya sa kalooy ug gugma. Wala siya malipay nga ang iyang manghod nahibalik. Miingon siya sa iyang amahan : “Paminaw ! Sulod sa dugay nga panahon, nagtrabaho ako para kanimo sama sa usa ka ulipon, ug wala ko mosupak sa imong mga sugo ; apan wala man lang gani ko nimo ihawi bisan gamay’ng kanding aron makasaulog uban sa akong mga higala.” Atong masabot sa iyang mga pulong nga kining iyang pagsanong ug pagtrabaho sa iyang amahan giisip niya nga katungdanan lamang, dili buhat sa gugma. Kining magulang nga anak sama sa mga Pariseo mga mapahitas-on ug dili mapasayloon. Mas palabihon nila nga mag-antos ang mga makasasala kaysa maluwas gikan sa kangil-ad sa ilang nahimutangan. 

Pila man ka higayon nga kita nahisama sa magulang nga anak, nga gahi magpasaylo ? Usahay, nahimo kitang mga mapahitas-on sa atong katarong, ug dali kaayo kitang makakita sa mga sayop sa ubang tawo. Usahay, dali kitang maghukom ug mokondena. Adunay nag-ingon, “When God looks at us, he covers one eye so as not to see the ugly parts of us. But when we look at other people, we open wide our eyes and we even use magnifying glasses in order to see the dirty sides of others.” Anaa dinhi ang problema. Kinahanglan natong makat-on gikan sa kasingkasing sa Langitnong Amahan. Si Jesus miingon, “Pagmanggiloloy-on sama nga ang Amahan maloloy-on” (Lukas 6:36). Sa katapusan sa sambingay, atong nasayran nga ang labing makalolooy dili ang nating baka kondili ang magulang nga anak tungod kay kini nagpabiling mapahitas-on, madinumtanon, buta sa iyang kaugalingong sala, ug dili makamaong mopasaylo.

Taliwala sa panahon sa Kwaresma, ang Simbahan nagdapit kanato sa pagsunod sa panig-ingnan sa kamanghurang anak pinaagi sa pagbiya sa daotang binuhatan ug sa pagbalik ngadto sa Dios. Moduol unta kita sa kumpisalan dili samag mga sulugoon kondili samag mga anak, nga andam modawat sa sayop, mangayog pasaylo sa Dios, ug moayo sa mga nagubang relasyon. Gihagit usab kita nga dili mahisama sa magulang nga igsoon, nga garboso ug mapahitas-on. Huptan nato sa kanunay ang kasingkasing nga maloloy-on, masinabtanon, nga andam mopasaylo sa mga tawo nga nakasakit sa atong kaugalingon.

pohsiBtebAyU